Ghi chép chuyến đi của Đoàn công tác Liên đoàn Luật sư Việt Nam tham dự Hội nghị thường niên Hiệp hội Luật sư quốc tế IBA năm 2022 tại Miami (Hoa Kỳ)

Hiệp hội Luật sư quốc tế (IBA), được thành lập vào năm 1947, là một hiệp hội Luật sư bao gồm các Luật sư quốc tế, các Đoàn Luật sư và Hiệp hội Luật sư quốc gia. IBA hiện có số lượng thành viên hơn 80.000 Luật sư cá nhân và 190 Đoàn Luật sư và Hiệp hội luật. Trụ sở toàn cầu của IBA được đặt tại London (Anh) và có các văn phòng khu vực ở Washington, D.C. (Hoa Kỳ), Seoul (Hàn Quốc) và São Paulo (Brazil). Đại diện của 34 Hiệp hội Luật sư quốc gia đã tập hợp tại Thành phố New York vào ngày 17/02/1947 để thành lập IBA. Thành viên ban đầu được giới hạn trong các hiệp hội Luật sư và hiệp hội luật, nhưng vào năm 1970, tư cách thành viên IBA đã được mở cho các Luật sư cá nhân. Các thành viên của nghề luật bao gồm Luật sư, người bào chữa, Luật sư, thành viên của cơ quan tư pháp, Luật sư nội bộ, Luật sư Chính phủ, học giả và sinh viên luật bao gồm tư cách thành viên của IBA.

Tầng 29 trụ sở Miami Downtown Development Authority nhìn ra cửa biển Miami…

IBA đã giữ tư cách Tham vấn Đặc biệt trước Đại hội đồng Liên hợp quốc và Hội đồng Kinh tế và Xã hội Liên hợp quốc (ECOSOC) kể từ năm 1947. Vào ngày 9/10/2012 IBA đã ký một biên bản ghi nhớ và hợp tác với Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), và Văn phòng Liên hợp quốc về ma túy và tội phạm (UNODC) trong Chiến lược chống tham nhũng cho nghề luật, một sáng kiến chống tham nhũng dành cho Luật sư. IBA ban hành các quy tắc và hướng dẫn về thông lệ pháp lý quốc tế. Các Quy tắc của IBA về lấy bằng chứng trong Trọng tài Quốc tế, được thông qua vào năm 1999 và sửa đổi vào năm 2010, được các bên sử dụng trong Trọng tài thương mại quốc tế. IBA cũng đã ban hành Hướng dẫn của IBA về xung đột lợi ích trong Trọng tài Quốc tế, Hướng dẫn của IBA về soạn thảo Điều khoản Trọng tài Quốc tế và Nguyên tắc của IBA về ứng xử trong nghề pháp lý.

Phiên họp đại diện các tổ chức Luật sư quốc gia bàn về xây dựng bộ công cụ đánh giá tình trạng sức khỏe, tinh thần của Luật sư hiện nay

Luật sư Bret Berlin, Giám đốc điều hành Hiệp hội Luật sư Miami thuyết trình.

Vào buổi sáng ngày 01/11/2022, đại diện VBF đã tham gia phiên họp và ăn trưa với Lãnh đạo các tổ chức Luật sư quốc gia bên ngoài Trung tâm Hội nghị bãi biển Miami tại Cơ quan phát triển trung tâm Miami (Miami Dowmtown Development Authority) tại số 200 Biscayne Blv #2929 Miami. Ngoài các đại diện đến từ các quốc gia Cộng đồng Châu Âu, Nam Mỹ, Châu Phi, châu Á chỉ có đại diện của Nhật Bản, Hàn Quốc và Việt Nam, dưới sự chủ trì của đại diện Đoàn Luật sư Đan Mạch và Na Uy. Theo Luật sư Bret Berlin, Giám đốc điều hành Hiệp hội Luật sư Thành phố Miami (có tới 19.000 Luật sư), việc khích lệ tinh thần giới Luật sư hiện nay có ý nghĩa rất quan trọng, vì ngoài kiến thức chuyên môn, kỹ năng hành nghề, sức khỏe, tình trạng tâm lý và tinh thần là nền tảng của việc hình thành nên tố chất của một Luật sư.

Đại diện VBF tham dự phiên họp về xây dựng bộ công cụ đánh giá tình trạng sức khỏe, tinh thần của Luật sư.

Thông qua kết quả khảo sát đối với 13.000 Luật sư tại Hoa Kỳ năm 2017, có nhiều vấn đề liên quan đến việc nhiều Luật sư không thể kiểm soát được các vấn đề nội tại của bản thân. Với sự chuyển đổi trong các tiêu chí đánh giá, Hiệp hội Luật sư Hoa Kỳ (ABA) đã đưa ra các tiêu chí đánh giá tình trạng sức khỏe, tinh thần của Luật sư phụ thuộc rất nhiều vào lối sống, môi trường, sinh hoạt, luyện tập sức khỏe, nhất là những áp lực nghề nghiệp tác động.

Thông qua sơ đồ đã được chuẩn hóa và được cập nhật từng thời điểm, IBA cho rằng đây là vấn đề toàn cầu, đưa ra các đề xuất với tư cách là bộ công cụ để các tổ chức Luật sư quốc gia tham khảo cách thức tiến hành khảo sát phù hợp với quy mô phát triển và đặc điểm của từng quốc gia. Ví dụ, xây dựng các chương trình huấn luyện với chất lượng cao, quan tâm đời sống, sức khỏe, tinh thần của các Luật sư, đào tạo đội ngũ nhân sự của các Đoàn Luật sư chủ động xây dựng và tổ chức các chương trình hàng năm, kết nối và tạo ra sự hài lòng trong hoạt động hành nghề của các Luật sư…

Đại diện các tổ chức Luật sư quốc gia theo dõi mô hình khảo sát tình trạng sức khỏe, tinh thần của Luật sư do ABA tiến hành.

Phiên họp Ủy ban các vấn đề của Đoàn Luật sư

Vào lúc 9 giờ ngày 02/11/2022, tại phòng họp 207 tầng 2 Trung tâm Hội nghị Bãi biển Miami, đại diện các tổ chức thành viên IBA tham gia phiên họp do Ủy ban các vấn đề của Đoàn Luật sư (Bar Issues Commission- BIC) dưới sự chủ trì của Luật sư Kimitoshi Yabuki là Chủ nhiệm Ủy ban. BIC hỗ trợ lợi ích của các tổ chức thành viên của IBA bao gồm các hiệp hội Luật sư trên khắp thế giới, bao gồm việc sắp xếp các sự kiện để thảo luận về các vấn đề ảnh hưởng đến nghề luật trên toàn cầu; các nhóm công tác phát triển các nguồn lực và hướng dẫn cho các đoàn Luật sư và Ủy ban Chính sách tư vấn cho Hội đồng IBA về các nghị quyết và tuyên bố chính của IBA.

Phiên họp đã thông báo về các thành viên mới vừa gia nhập, đồng thời cập nhật tình hình tài chính của Hội đồng ổn định, số lượng thành viên tăng lên cả phương diện tổ chức quốc gia và cá nhân, đánh giá Hội nghị thường niên lần này của IBA thể hiện tầm quan trọng của việc gặp gỡ trực tiếp giữa các đại biểu, đồng thời thử thách sự bền vững của tổ chức IBA và sự hồi phục của ngành nghề Luật sư thế giới sau đại dịch Covid.

Phiên họp BIC được tổ chức vào sáng 02/11/2022 tại phòng họp 207 tầng 2.

Ông Yabuki đã tóm tắt quá trình trao đổi và báo cáo các vấn đề của BIC thông qua 28 trang slide về kế hoạch ngắn, trung và dài hạn, kết quả nghiên cứu của các chuyên đề để đại diện các tổ chức Luật sư có ý kiến phản hồi. Đại diện một số tổ chức Luật sư quốc gia có đặt vấn đề về tính minh bạch của các hoạt động và sự chi phối của các tổ chức quốc gia lớn như Hoa Kỳ, Anh, cần hoàn thiện các cơ chế giám sát, tiếp nhận ý kiến để đưa hoạt động của IBA thể hiện được ý chí của hầu hết các tổ chức Luật sư trên thế giới, không bị bị chi phối bởi các tổ chức quốc gia lớn nào. BIC cũng cho biết những khó khăn trong hoạt động do tình hình dịch bệnh và phụ thuộc rất nhiều vào sự hỗ trợ, hợp tác của các tổ chức Luật sư thành viên.

Nhận xét chung về kết quả hoạt động của IBA trong nhiệm kỳ vừa qua, nhiều đại biểu nêu ý kiến về vai trò và sự tận hiến, bài bản trong tổ chức các hoạt động, đồng thời mong muốn các thành viên BIC phải thật sự có chuyên môn hàng đầu, có trách nhiệm với công việc được giao nhằm chuyển hóa các ý tưởng và mục đích tốt đẹp của Ủy ban thành các hoạt động thiết thực và hiệu quả. Đặc biệt, BIC đang cố gắng tự thay đổi và sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các điều luật, quy chế của IBA để điều chỉnh các chính sách, mô hình hoạt động, ví dụ: Cần sửa Điều 1.6 trong bộ quy tắc hành nghề Luật sư liên quan việc giữ bí mật của khách hàng theo hướng Luật sư có thêm quyền từ chối đại diện cho khách hàng nếu khách hàng sử dụng quyền này để gây sức ép nhằm đưa ra các yêu sách không phù hợp với chuẩn mực đạo đức hành nghề của Luật sư.

Đại diện VBF tham gia phiên họp của BIC.

Các đại biểu cũng quan tâm đến vai trò của Luật sư trong xây dựng và hoàn thiện pháp luật, tạo môi trường pháp lý thuận lợi cho việc hành nghề của Luật sư, bảo đảm yếu tố cân bằng giữa nguyên tắc hành nghề và đạo đức với đòi hỏi tính minh bạch và chức năng cống hiến cho xã hội của Luật sư, cũng như giữa quyền lợi của Luật sư với quyền lợi của Nhà nước, xã hội. Đây là cơ sở cho việc báo cáo và đánh giá hoạt động của BIC trình phiên họp toàn thể Hội đồng IBA được tổ chức vào chiều ngày 03/11/2022.

Phiên họp Hội đồng IBA nhiều cảm xúc…

Trải qua 5 ngày với các chương trình nghị sự dày đặc và các chuyên đề thảo luận phong phú, phiên họp toàn thể Hội đồng IBA- sự kiện quan trọng nhất trong chương trình của Hội nghị thường niên IBA năm 2022 bắt đầu khai mạc từ 15 giờ ngày 03/11/2022. Trong khuôn viên của sảnh C+D rộng lớn tại tầng 4 Trung tâm Hội nghị bãi biển Miami, Luật sư Sternford Moyo - Chủ tịch đương nhiệm IBA đã bài phát biểu khai mạc phiên họp, chào mừng đại diện các tổ chức Luật sư quốc gia đến với Hội nghị thường niên IBA năm 2022, thông tin về một số hoạt động của Ban lãnh đạo IBA thời gian qua.

Có thể nói rằng, sau đại dịch Covid, hoạt động của IBA đã trở lại mạnh mẽ, chứng tỏ năng lực lãnh đạo của Ban điều hành, các chức danh và các Ủy ban, các thành viên và nhân viên hỗ trợ, thể hiện thông qua số lượng đông đảo các Luật sư trên thế giới đến tham dự và chất lượng của các chuyên đề gắn sát với nhu cầu bức thiết hiện nay trong hoạt động nghề nghiệp Luật sư. Tình hình tài chính của IBA từ chỗ bất ổn qua đại dịch, lỗ hàng triệu bảng, nhưng đến nay đã phục hồi và hướng đến sự ổn định, dù vẫn phải tiết kiệm để vượt qua khó khăn. Mối quan hệ và sự đoàn kết trong IBA cũng từng bước được tăng cường, ngay trong mùa dịch đã tổ chức tới 133 sự kiện online để đến 2022 quay lại trạng thái bình thường mới.

Thành viên Ban lãnh đạo IBA gồm Chủ tịch và 5 Phó Chủ tịch điều hành phiên họp.

Phiên họp đã thông qua các Biên bản cuộc họp hội đồng vào ngày 21/5/2022 tại Vilnius, Litva của Ban Quản trị; Báo cáo tóm tắt phiên họp Hội đồng vào tháng 02/2022, các báo cáo của Ban lãnh đạo gồm Chủ tịch và 5 Phó Chủ tịch IBA; thông qua Báo cáo về ngân sách và tài chính IBA đến tháng 6/2022. Đại hội đã tiến hành biểu quyết liên quan đến kết quả bầu cử các nhân sự thuộc các chức danh Ban điều hành IBA (tiến hành trước Hội nghị); xem xét các thủ tục và trình tự phê duyệt sự tham gia của một số tổ chức thành viên đang xin gia nhập IBA như một số Trung tâm Luật sư và tư vấn pháp luật về hôn nhân gia đình của các tỉnh thuộc CH Iran, Hội đồng hành nghề Luật sư của Nam Phi…

Các đại diện tổ chức Luật sư quốc gia tại phiên họp Hội đồng IBA.

Phiên họp dành nhiều thời gian thảo luận và biểu quyết về việc tăng mức phí thường niên đối với các tổ chức thành viên. Tại cuộc họp Hội đồng năm 2019 tại Seoul mà VBF có tham dự, đã thống nhất một mức tăng đối với phí thành viên dựa vào Tỷ lệ Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) 2019. Một phần của cơ chế đã được phê duyệt áp dụng mức tăng này là nếu chỉ số lạm phát của Anh dưới 2%, mức tăng sẽ không được áp dụng vào thời điểm đó mà chuyển sang mức tăng do Hội đồng IBA xác định vào năm kế tiếp. Vì tỷ lệ CPI hằng năm của Anh vào thời điểm tháng 6/2019 là 1,9%, nên không có mức tăng nào được áp dụng cho các mức phí năm 2020.

Trong các trường hợp ngoại lệ vào thời điểm dịch COVID-19, Ban Quản trị IBA đã yêu cầu hoãn bất kỳ việc xem xét hoặc thực hiện tăng hội phí thành viên nào. Do đó, mức tăng 1,9% đã được phê duyệt tiếp tục được chuyển sang để đưa vào mức tăng được thỏa thuận tiếp theo, Ban Quản trị IBA tin rằng việc kêu gọi sự hỗ trợ thêm từ các thành viên là đúng đắn, để cho phép Hiệp hội tiếp tục duy trì các hoạt động quan trọng trong một giai đoạn mới và bối cảnh chi phí gia tăng. Để phù hợp với các phê duyệt của Hội đồng, Thủ quỹ đưa ra đề xuất rằng tỷ lệ CPI hằng năm cho 2020 là 0,8% và cho 2021 là 2,4%, và cho 2022 là 9,4%. Theo đó, tổng 1,9% + 0,8% + 2,4% + 9,4% = 14,5% là tỷ lệ tăng phí thường niên cho các thành viên để đưa ra Hội đồng xem xét. Theo đó, các đại biểu đã biểu quyết việc tăng mức phí thành viên IBA, trong đó đối với Hạng E (Các tổ chức có từ 10.000 – 19.999 thành viên, trong đó có VBF hiện đang có 17.000 Luật sư), hiện tại là 900 Bảng Anh, sang năm 2023 là 1.034 Bảng Anh.

Luật sư, Tiến sĩ Phan Trung Hoài đại diện VBF tham gia phiên họp Hội đồng IBA.

Tại phiên họp, Hội đồng đã biểu quyết thông qua Tuyên bố của IBA về bảo đảm nguyên tắc bảo đảm trách nhiệm nghề nghiệp Luật sư, công nhận danh hiệu Thành viên danh dự của Hiệp hội cho các ông Horacio Bernades Neto (Cựu Chủ tịch IBA nhiệm kỳ 2019-2020) và ông Michael Kirby – Thẩm phán Tòa án tối cao Australia. Phiên họp cũng đã nghe và cho ý kiến về các Báo cáo tóm tắt của từ các Ban, Ủy ban thuộc Văn phòng IBA (Ban Hành nghề Luật sư; Ủy ban Quyền lợi Luật sư và lợi ích công; Ủy ban Các vấn đề của các Đoàn Luật sư; Viện Quyền con người); các Báo cáo từ Ban thường trực (Ủy ban Bầu cử; Ban Dịch vụ trực tuyến; Quỹ IBA; Quỹ từ thiện Quyền con người; Ủy ban Xây dựng và Dự thảo pháp luật); các Báo cáo từ Ban quản trị (Ủy Ban Hòa nhập và Đa dạng hóa IBA); Ban Kỹ thuật; Ban Dự án; Ban Quản lý Thành viên); các Báo cao từ Phó Tổng thư ký về các Diễn đàn khu vực Châu Phi; khu vực các nước Ả Rập; khu vực Châu Á Thái Bình Dương; khu vực Châu Âu; khu vực Mỹ Latin và Diễn đàn khu vực Bắc Mỹ.

Các đại diện tổ chức Luật sư thuộc khu vực châu Âu tại Phiên họp.

Trước khi kết thúc phiên họp, các thành viên đại diện các quốc gia trên thế giới đã xúc động chia tay Luật sư Chủ tịch IBA Sternford Moyo sau khi ông sẽ kết thúc nhiệm kỳ vào ngày 31/12/2022 sắp tới và dành cho ông sự tôn trọng đối với sứ mệnh cao cả đã hoàn thành với tư cách là người gốc Phi (Zimbabwn) đầu tiên là Chủ tịch IBA. Các đại biểu cũng đã thông qua chương trình hành động cho 02 năm sắp tới và những công việc cần chuẩn bị cho việc tổ chức Hội nghị thường niên IBA năm 2023 sẽ tổ chức tại Paris (Cộng Hòa Pháp).