Nghề luật sư trong thế giới chuyển động không ngừng

Đã có dịp nhiều lần tham gia Hội nghị thường niên của Hiệp hội luật sư một số quốc gia và IBA, sau hai chuyến bay trên trời tổng cộng khoảng 21 giờ (không kể thời gian transit), những háo hức thuở ban đầu dường như không còn nữa. Trước chuyến bay chỉ vài giờ, một khách hàng của tôi bị vướng vào vòng tố tụng sau những tranh chấp về kinh tế kéo dài, mặc dù đã biết tôi phải vắng mặt do lịch trình đã định trước nhưng khiến tôi nặng lòng, suy nghĩ rất nhiều…

Kỳ I: Lá phong - biểu tượng quốc kỳ và ký ức 30 năm sau lần đầu tiên đến Canada…

Chuyến bay của Hãng Hàng không Korea Airlinres mang ký hiệu KE-476 khởi hành từ Sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất lúc 23 giờ 50 phút ngày 31/10/2025, quá cảnh gần 04 giờ đồng hồ tại Sân bay quốc tế Incheon (Hàn Quốc), đưa Đoàn Công tác Liên đoàn Luật sư Việt Nam (VBF) tham dự Hội nghị thường niên Hiệp hội luật sư quốc tế IBA năm 2025, hạ cánh tại Sân bay quốc tế Toronto Pearson Toronto (Canada) vào lúc 10 giờ 20 phút sáng 01/11/2025.

Nắng tỏa vàng trên các tòa cao ốc Toronto trên đường từ sân bay về trung tâm thành phố sáng 01/11/2025.

Theo kế hoạch hoạt động đối ngoại năm 2025 đã được phê duyệt và sự phân công của Thường trực Liên đoàn, Đoàn Công tác gồm có Luật sư Phan Trung Hoài, Phó Chủ tịch VBF là Trưởng Đoàn và Luật sư Phan Minh Hoàng, Đoàn Luật sư TP. Hồ Chí Minh (thành viên tự bỏ chi phí tham dự Hội nghị). Tuy nhiên, theo danh sách tại trang web của IBA, có khoảng 06 luật sư của các hãng Luật Việt Nam là thành viên cá nhân của IBA cũng đã có mặt tại Toronto để tham dự sự kiện quan trọng nhất của IBA trong năm 2025. Ngay khi về khách sạn, tôi đã gặp Luật sư Phạm Duy Khương là thành viên điều hành của Công ty Luật ASL, có nhiều hỗ trợ cho VBF tại Hội nghị lần thứ 38 Hiệp hội Luật Châu Á - Thái Bình Dương (LawAsia) vừa qua tại Khách sạn Conopy by Hilton Toronto Yorkville.

Luật sư Phạm Duy Khương, Thành viên Điều hành của Công ty Luật ASL tại Khách sạn Conopy by Hilton Toronto Yorkville.

Đã có dịp nhiều lần tham gia Hội nghị thường niên của Hiệp hội luật sư một số quốc gia và IBA, sau hai chuyến bay trên trời tổng cộng khoảng 21 giờ (không kể thời gian transit), những háo hức thuở ban đầu dường như không còn nữa. Trước chuyến bay chỉ vài giờ, một khách hàng của tôi bị vướng vào vòng tố tụng sau những tranh chấp về kinh tế kéo dài, mặc dù đã biết tôi phải vắng mặt do lịch trình đã định trước, nhưng khiến tôi nặng lòng, suy nghĩ rất nhiều.

Vườn lá phong những ngày cuối cùng trước khi chuyển sang mùa đông Canada.

Thời tiết tại Toronto vào thời điểm này khá lạnh, xê dịch từ 6 đến 9 độ C nhưng trời nắng đẹp. Những chiếc lá phong màu đỏ xen lẫn màu vàng vẫn còn khoe sắc cuối thu dọc đường từ sân bay về đến khách sạn, gợi nhớ những ký ức cách đây gần tròn 30 năm, tôi đã có dịp đặt chân đến Montreal (Canada) trong chuyến đi làm việc cùng khách hàng là người Việt Nam định cư tại Canada có lập Công ty chuyên hoạt động kiều hối từ trước thời điểm Hoa Kỳ bãi bỏ cấm vận Việt Nam.

Tác giả tại Thác Niagara trong một chiều mưa cách đây gần 30 năm…

Lần đầu tiên đặt chân đến Canada giữa mùa tuyết lạnh phủ trắng xóa vào cuối năm, tôi được khách hàng chở đi bằng ô tô xuyên qua các bang ngoài Montreal, đến các thành phố lớn như Toronto, Ottawa (thủ độ Canada). Đặc biệt, tôi được đến tham quan Thác Niagara là đường biên giới tự nhiên nối tỉnh Ontario của Canada và bang New York của Mỹ trong một ngày mưa tầm tã. Thác Niagara được ghi nhận là một trong 10 thác nước hùng vĩ nhất thế giới, bao gồm 03 thác nước, với thác Horseshoe thuộc lãnh thổ Canada, thác America và Bridel Veil là một phần của địa phận Mỹ. Trong đó, Horseshoe được xem là thác nước đẹp và hùng vĩ nhất với chiều rộng 792m và chiều cao 53m, cứ mỗi phút, thác nước Niagara đổ xuống 14 triệu lít nước.

Đến cuối tháng 7 và đầu tháng 8 năm 2012, khi cùng Đoàn Công tác VBF tham dự Hội nghị thường niên của Hiệp hội luật sư Hoa Kỳ (ABA) và Hiệp hội luật sư Canada theo chương trình của Dự án JPP nhằm khảo sát mô hình tố tụng hình sự, lần thứ hai tôi đặt chân đến Canada. Vancouver là một thành phố cảng ven biển của vùng British Columbia nơi tổ chức sự kiện có điều kiện thời tiết tuyệt đẹp, với thảm mây phủ nhẹ trên bầu trời, được điểm xuyến bởi những mảnh vườn nhỏ trồng những loài hoa đẹp đến nao lòng.

Các thành viên trong Đoàn chụp ảnh trước Khách sạn nơi diễn ra Hội nghị thường niên năm 2012 của Hiệp hội Luật sư Canada (CBA).

Không chỉ là một tổ chức tự nguyện hỗ trợ phát triển nghề nghiệp, CBA bao gồm các thành viên là luật sư, thẩm phán, công tố, có một vị trí quan trọng trong việc thúc đẩy công lý và hỗ trợ cải cách pháp luật hiệu quả của Canada, sự bình đẳng trong nghề luật và nỗ lực xóa bỏ mọi phân biệt đối xử. Đó cũng là sự cam kết tăng cường lợi ích thương mại và lợi ích nghề nghiệp của các thành viên hoạt động trong các lĩnh vực khác nhau trong khu vực công, khu vực tư, bảo vệ sự độc lập của hệ thống tư pháp Canada, cũng như của CBA.

CBA đóng vai trò quan trọng trong quá trình hoàn thiện pháp luật và quản trị nền tư pháp, thúc đẩy sự tiếp cận của người dân đến với hệ thống tư pháp và sự công bằng trong nghề luật, từ đó cải thiện và thúc đẩy kiến thức, kỹ năng, các chuẩn mực đạo đức và phúc lợi cho thành viên. Nhiệm vụ hàng đầu của CBA là đại diện và thúc đẩy lợi ích cho các thành viên cả ở trong nước và quốc tế, hỗ trợ xóa bỏ sự phân biệt đối xử, cung cấp các chương trình và dịch vụ để đảm bảo công bằng trong hoạt động nghề nghiệp luật sư.  

Chánh án Tòa án bang British Columbia (Thomas J. Crabtree) chụp ảnh lưu niệm với Đoàn VBF.

Sự kiện được trông đợi nhất vào thời điểm đó là Lễ khai mạc Hội nghị thường niên CBA năm 2012 được tổ chức trọng thể vào sáng ngày 12/8/2012, với sự hiện diện của gần 3.500 thành viên với sự có mặt của Bộ trưởng Bộ Tư pháp và Chánh án Toà án Tối cao Canada. Bài phát biểu của bà Beverley McLachlin, người đảm nhận chức vụ Chánh án Toà án Tối cao từ năm 2000 gây sự chú ý đặc biệt. Mặc dù là một nước có nghề luật phát triển trên một trăm năm, nhưng hệ thống pháp luật của Canada cũng đang đối diện với nguy cơ giảm sút sự tin cậy của công chúng. Bà nói việc tăng khả năng tiếp cận công lý của người dân là nền tảng cho các quy định của pháp luật, nếu mọi người nhận thức chưa thể có được công lý, họ sẽ có ít sự tôn trọng đối với pháp luật. Bà Chánh án Toà án Tối cao cũng đã nhấn mạnh đến vai trò đặc biệt quan trọng của CBA trong việc đảm bảo độc lập xét xử, đồng thời nhấn mạnh đến sự phối hợp của các thiết chế tư pháp. "Không có ai để giải quyết một mình", bà nói: "Mọi người đều có thể làm việc cùng nhau".

Còn ông Rob Nicholson, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Canada nhấn mạnh nhiều đến thách thức của hệ thống tư pháp nhằm đáp ứng nhu cầu tiếp cận công lý của người dân, đặc biệt là thanh niên và trẻ em, thông tin về các biện pháp nhanh nhạy và mạnh mẽ của Chính phủ trong việc đấu tranh chống tội phạm, đặc biệt là các nạn nhân của bạo hành gia đình và xâm hại tình dục, các giải pháp Chính phủ về việc tăng ngân sách cho việc trợ giúp pháp lý cho người dân.

Toàn cảnh buổi Lễ khai mạc Hội nghị thường niên và bài phát biểu của Chánh án Tòa án tối cao Canada.

Quả thật, bây giờ nhìn lại hình ảnh của mình cách đây gần 30 năm khi lần đầu tiên đặt chân đến Canadavà sau hơn 13 năm tham dự Hội nghị thường niên năm 2012 của CBA, mới thấy sức nặng của thời gian đã in dấu trên gương mặt và mái tóc của nhiều người. Tham dự Hội nghị thường niên năm 2025 của IBA lần này với tư cách đại diện cho VBF, tôi hình dung những thách thức và cơ hội trong phát triển nghề luật sư trên thế giới và tại Việt Nam vẫn còn nguyên tính thời sự, thể hiện qua các chuyên đề đã được thảo luận trong sự kiện mới nhất của Hội nghị lần thứ 38 Hiệp hội Luật Châu Á - Thái Bình Dương (LawAsia) tổ chức tại Hà nội từ ngày 11 đến 13/10/2025 vừa qua.

Thế giới đang chuyển mình trong sự biến động không ngừng, quan hệ bang giao, thương mại đầu tư ảnh hưởng từ các cuộc chiến tranh khu vực, các chính sách của các nước lớn, sự phát triển như vũ bão của cách mạng công nghệ số tác động rất lớn đến sự phát triển kinh tế - xã hội và của nghề luật sư Việt Nam.

Hoàn tất thủ tục đăng ký tham dự tại Hội nghị thường niên IBA năm 2025.

Thật hiếm hoi, trên đường đến Trung tâm Hội nghị Metro Toronto, chúng tôi bắt gặp dòng người sôi động mang màu áo và mũ xanh lá cây biểu tượng niềm kiêu hãnh của đội bóng chày nổi tiếng nhất Canada là đội Toronto Blue Jays đổ về sân vận động Rogers Centre. Sau sáu trận thư hùng căng thẳng đến nghẹt thở, đội bóng chày Los Angeles Dodgers và Toronto Blue Jays đã đưa cả thế giới bóng chày đến khoảnh khắc cuối cùng - Game 7 của World Series 2025. Một bên là đế chế Dodgers đang mơ tái lập kỳ tích bảo vệ ngôi vương, điều chưa ai làm được từ thời Yankees cuối thập niên 90. Bên kia là Blue Jays đang khao khát chạm tay vào chiếc cúp đầu tiên kể từ năm 1993.

Dòng người bắt đầu đổ về sân vận động Rogers Centretrước giờ trận thư hùng quyết định chức vô địch giải bóng chày World Series 2025.

Nguồn: Tiến sĩ, Luật sư PHAN TRUNG HOÀI
Phó Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam